Update : January 13, 2023

Cave temple is located within Khao Sam Yot mountain range, in Num Chan Village, Khao Sam Yod subdistrict, Muang district. A long line of mountains from the north-south is devided into 3 groups.

• Khao Sam Yod - it's believed to be the source of holy water. In the past, Lopburi was under the influence of the Khmer empire, so most of the temples were built on the mountaintops. And the water that flows past the sacred palces was considered the holy water.

• Khao Mahathen

• Khao Phraput and Khao Thamchang

The mountains I mentioned above is just a few examples. Actually, this mountain range has many caves and mountains.

Most travellers might not have heard of this temple because it's tucked away in a mountain, but for amulet collectors, it's a treasure trove. In the period 1972-1974, treasure hunters went into the cave and discovered a lot of amulets hidden in two ancient jars and others.

After the news of the discovery spread, many groups of travellers went exploring the cave. They found the area next to the head of the reclining Buddha statue was dug, that made the statue seriously damaged and collapsed. The reclining Buddha statue as we see today is the new one.

It's said that villagers saw bright light from the sky before disappearing at the top of Khao Mahathen mountain - it became the sacred place in the eyes of villagers. Therefore, the villagers built golden stupas there.

The temple isn't far from Wat Phra Bat Namphu and Samnak Song Tham Khao Khiao (an unofficial temple). I almost didn't visit the temple because I couldn't find the temple signboard and the way to the temple was narrow. I didn't think that I could drive through such a narrow path (400 meters long).

After driving through the narrow path, you will see restrooms at the foot of the mountain. You can park your car there. One important thing I have to tell you is not to walking up without a guide, you might get lost in the mountain!

You will find the short concrete steps, provided at the foot of the mountain behind the restrooms. But the path up to the mountain is quite steep and rockly.

And I bet you don't know which way to go, because some spots are full of big rocks, that you have to walk through! I recommend wearing good sturdy shoes and bringing a bottle of water.

When you enter the cave, you will see a big hole on top of the cave, where the sunlight shines through. The sunlight is bright enough to see almost everygthing inside like the reclining Buddha statue, the statue of Luang Pho Rueang Apassaro (one of the top monks who stayed at the peak of Khao Sam Yot) and small Buddha statues. The cave atmosphere is tranquil.

You then walk deeper, you will find another cave - it's small and quite dark. There are rocks with shiny surfaces inside. After walking out of the cave, you walk up to pay homage to the Buddha relics in the golden stupas.

If you really want to visit this temple, you have to be here in the early morning because monks come down the mountain to receive alms every day. You might meet them and follow them to the temple.

วัดถ้ำมหาเถร

วัดถํ้ามหาเถรตั้งอยู่บนเทือกเขาสามยอด ในเขตหมู่บ้านน้ำจั้น ต.เขาสามยอด อ.เมือง มีการแบ่งเทือกเขาจากทางทิศเหนือ-ทิศใต้ ออกเป็น 3 กลุ่ม ดังนี้

• เขาสามยอด สันนิษฐานว่าเป็นแหล่งต้นน้ำศักสิทธิ์ เพราะในสมัยโบราณ ลพบุรีอยู่ภายใต้อารยธรรมขอม ดังนั้นเขานิยมสร้างเทวสถานไว้ตามยอดเขา และน้ำที่ไหลผ่านสถานที่เหล่านี้ เขาถือว่าเป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์

• เขามหาเถร

• เขาพระพุทธ และเขาถ้ำช้าง

จริงๆ แล้ว เทือกเขาสมอคอนมีถ้ำและภูเขาหลายลูก แต่เรายกตัวอย่างแค่ภูเขาที่สำคัญๆ เท่านั้นนะ

ถ้ำมหาเถรอาจไม่เป็นที่รู้จักของคนทั่วไป แต่สำหรับนักสะสมพระเครื่อง ที่นี่คือแหล่งขุมทรัพย์ สมัยก่อนในช่วงปี พ.ศ.2515 - 2517 มีคนเข้าไปขุดหาของเก่าในถ้ำ และพบไหโบราณ 2 ใบ ซึ่งภายในบรรจุพระร่วงยืนปางประทานพร พระหูยาน และอื่นๆ อีก ดังนั้นพระที่ถูกพบในถ้ำนี้ จึงถูกเรียกว่า "พระกรุถ้ำมหาเถร" ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับ "พระร่วงหลังลายผ้า" กรุวัดพระศรีมหาธาตุ จ.ลพบุรี

หลังจากข่าวนี้แพร่กระจายออกไป ก็ได้มีกลุ่มคนเข้ามาสำรวจในถ้ำอีก ซึ่งเราจะพบร่องรอยการขุดเจาะ โดยเฉพาะบริเวณเหนือเศียรพระนอนที่มีการพบพระเครื่อง แต่พระนอนองค์ปัจจุบันที่เราเห็นนั้นได้ทำขึ้นมาใหม่แทนองค์เดิมที่พังทลายลงไป

เล่ากันว่าชาวบ้านได้เห็นแสงลอยลงมา ก่อนที่แสงนั้นจะหายไปในบริเวณยอดเขานี้ ดังนั้นจึงคิดว่าบริเวณนี้คือสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ จึงได้สร้างเจดีย์เอาไว้ ต่อมาที่นี่ได้กลายเป็นที่ปฏิบัติธรรมของพระเกจิในสมัยโบราณ

จากถ้ำมหาเถรไปถึงพระเจดีย์สีทอง (ตามรูปด้านบน) ก็เดินไป อีก 2-3 อึดใจ อย่าถอดใจกลับบ้านก่อนละนะกัน มาแล้วก็ไปให้สุดทางเลย การเดินทางวันนั้นก็ใช้เวลาประมาณ 3.5 - 4 ชม เดินไป หยุดไป เหนื่อยมาก กลับมาบ้านต้องทาน้ำมันคลายกล้ามเนื้อ ปวดขาไปอีกหลายวัน

วัดนี้อยู่ไม่ไกลจากวัดพระบาทน้ำพุ และ สำนักสงฆ์ถ้ำเขาเขียว ทีแรกเราก็เกือบไม่ได้มาวัดนี้ เพราะขับรถงง หลงอยู่ในหมู่บ้านน้ำจั้น เนื่องจากป้ายบอกทางเล็กมาก และทางเข้าไปยังวัดมันแคบมาก เหมือนเป็นซอยให้คนเดินมากกว่าให้รถเข้าไป ซึ่งซอยอยู่ติดกับร้านกาแฟ แต่ซอยนี้ยาวประมาณ 400 เมตร

ขับทะลุซอยไปไม่ถึง 2 นาที เราจะเห็นห้องน้ำวัด เราก็เอารถจอดไว้ด้านล่างได้เลยคะ แต่คนที่ไม่เคยไป ไม่แนะนำให้ขึ้นไปเอง เพราะทางขึ้นเขาบางจุดค่อนข้างชัน บางจุดมองไม่ออกเลยว่าเป็นทางให้คนเดินได้ด้วย! โอกาสหลงทางบนเขาสูงมาก

ช่วงตีนเขาจะมีบันได หลังจากนั้นหินลูกลัง หินก้อนใหญ่ แนะนำใส่รองเท้าผ้าใบ หรือรองเท้าหนาๆ ที่ยึดเกาะกับพื้นได้ดี เพราะทางลาดชัน วันที่เราไปกับพี่สาว ยังลื่นหลายรอบ ส้นรองเท้าแทบพัง อย่าลืมเตรียมน้ำไปกินด้วยนะ

ภายในถ้ำจะมีปล่องอากาศ แสงแดดส่องถึง อากาศปลอดโปร่ง และยังมีพระสงฆ์จำพรรษาด้วย เราจะเห็นพระนอน พระพุทธรูป และรูปปั้นหลวงปู่เรือง อาภัสสะโร เจ้าสำนักปฏิบัติธรรมเขาสามยอด อดีตเกจิที่ล่วงลับไปแล้ว

เมื่อกราบพระแล้ว เราก็เดินลึกเข้าไปอีกนิด จะมีถ้ำเล็กๆ เชื่อมต่อกับถ้ำใหญ่ ภายในนั้นค่อนข้างมืดถึงแม้จะมีไฟตามจุดต่างๆ มีหินส่องแสงระยิบระยับเมื่อต้องแสงไฟ สวยงามมาก เมื่อออกจากถ้ำ ก็เดินต่อไปที่เจดีย์สีทอง (ดูรูปด้านบน) ไม่ไกลจากเจดีย์ จะมีบ้านสังกะสี เหมือนเป็นที่พักอีกจุดให้พระสงฆ์ จากนั้นก็ลงเขาโลด

เป็นอีกสถานที่นึงที่ควรมาสักครั้ง สำหรับใครที่อยากขึ้นเขา ก็มาแต่เช้าหน่อยเพราะ หลวงพ่อเดินลงมาบิณฑบาตรทุกวัน เราอาจ เดินตามท่านขึ้นไปที่วัดได้